27 Μαΐ 2020

Διάλογος με τη φωτογραφία



Dialogue with Photography

Paul Hill & Thomas CooperDialogue with Photography, Dewi Lewis Publishing, London, 1998

Ο Ανδρέας Κατσικούδης  διαβάζει το Dialogue with Photography, ένα βιβλίο με  συνεντεύξεις μερικών από τους ανθρώπους που καθόρισαν τη σύγχρονη φωτογραφία, και αντιγράφει (μεταφράζοντας στα ελληνικά) ότι του έκανε εντύπωση.

«Διάβασα κάπου ότι ο Minor White ισχυρίστηκε ότι χρειάζονται είκοσι χρόνια για να γίνεις φωτογράφος. Νομίζω ότι είναι λίγο υπερβολικό αυτό. Θα έλεγα, κρίνοντας από τον εαυτό μου, ότι χρειάζονται τουλάχιστον οκτώ με εννιά χρόνια. Αλλά δεν απατούνται τόσα χρόνια όσα για να μάθεις πιάνο ή βιολί!». Paul Strand, σελ. 12

«Όλη η υψηλή τέχνη είναι αφαιρετική στη δομή της». Paul Strand, σελ. 14

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΦΩΤΟΛΟΓΙΟ!

Επίσης ΕΔΩ έχει κι άλλα άρθρα μου, αλλά και αναφορά σε εκδηλώσεις που οργανώνω

21 Μαΐ 2020

Συνέντευξή μας στο Polis Magazino




Μια φωτογραφία… χίλιες λέξεις; Η φωτογραφία δεν είναι χίλιες λέξεις. Η φωτογραφία μαζί με το βίντεο είναι τα αγαπημένα μέσα αυτών που θέλουν να πουν ψέματα. Η φωτογραφία αν δεν ξέρουμε πού τραβήχτηκε, πότε, από ποιον και για ποιο λόγο δεν λέει τίποτα. Ειδικά αν δεν έχει λεζάντα. Οι φωτογράφοι της καλλιτεχνικής φωτογραφίας το ξέρουν καλά αυτό και χρησιμοποιούν συχνά τη φαινομενική «αλήθεια» της φωτογραφίας για να κάνουν τέχνη.

Απόσπασμα από τη συνέντευξη που έδωσα στο περιοδικό Polis Magazino, διαβάστε την ολόκληρη εδώ!

19 Μαΐ 2020

Εντατικό σεμινάριο φωτογραφίας (καλοκαίρι 2020)


Η ταράτσα του Cinemarian

Εισαγωγή στη Φωτογραφία 

Ένα εντατικό σεμινάριο για αρχάριους 

Κάθε Δευτέρα του Ιουνίου 19:00 - 21:00  (5 συναντήσεις) στο Cinemarian

Ενδεικτικό πρόγραμμα

  • Σωστές ρυθμίσεις της μηχανής και χρησιμοποίηση έτοιμων προγραμμάτων της
  • Διαφράγματα, ταχύτητες, ISO (πώς παγώνουμε π.χ. την κίνηση ή τι ρυθμίσεις έχουμε το βράδυ...)
  • Φως. Δημιουργική χρήση φυσικού και τεχνητού φωτός.
  • Φακοί. Ευρυγώνιος, κανονικός, τηλεφακός. Πότε για παράδειγμα κάνουμε ζουμ και γιατί...
  • Εισαγωγή στο πορτρέτο, στην ταξιδιωτική και στη νυχτερινή φωτογραφία.
  • Τι είναι το καδράρισμα και η σύνθεση στη φωτογραφία.
  • Επεξεργασία φωτογραφίας στον υπολογιστή μέσα από δωρεάν προγράμματα 
  • Τρόπους για να βελτιώσουμε την αισθητική μας και να έχουμε διαρκή εξέλιξη

Θα γίνει σύντομη αναφορά στη φωτογραφία ως τέχνη

Κάθε εβδομάδα θα υπάρχει άσκηση για το σπίτι και υλικό για μελέτη. Οι καλύτερες φωτογραφίες που θα τραβήξουν οι συμμετέχοντες θα πάρουν μέρος στην έκθεση που θα κάνουμε στο Cinemarian το Σεπτέμβριο του 2020.

Εισηγητής: Ανδρέας Κατσικούδης

Κόστος: 60 ευρώ (πληρώνεται στο πρώτο μάθημα Δευτέρα 1 Ιουνίου)

Εξοπλισμός: οτιδήποτε λειτουργεί ως φωτογραφική μηχανή (κινητά δεκτά)

Μικρό τμήμα  (κλείστε έγκαιρα θέση στο akatsikoudis@yahoo.com  γράφοντας όνομα και κινητό τηλέφωνο)

Cinemarian, Σισμάνη 16 (πλησίον Μετρό Φιξ), Αθήνα

Το βασικό μέρος του μαθήματος θα γίνει στην ταράτσα του Cinemarian και σε εξωτερικό χώρο εκεί κοντά

16 Μαΐ 2020

Καλλιτεχνικό Γυμνό στη θάλασσα


Φωτ. Α. Κατσικούδης 

 Κυριακή 31 Μαΐου 2020 στις 8:30  το πρωί σε παραλία της Αττικής (μισή ώρα από το κέντρο)

Διάρκεια φωτογράφισης: από δυο ώρες και πάνω (εξαρτάται από τον αριθμό των συμμετεχόντων). Ο/η κάθε φωτογράφος θα έχει τουλάχιστον 15 λεπτά την σκηνοθεσία, ενώ τις υπόλοιπες ώρες τραβάει φωτογραφίες λίγο πιο πίσω από αυτόν που έχει την πρωτοβουλία.

Θα δουλέψουμε με φυσικό φως και ανακλαστήρα. Το μοντέλο μας είναι έμπειρο και βοηθάει πολύ τους αρχάριους όσο αφορά το ποζάρισμα. Οι έμπειροι ξέρουν τι θέλουν.Φυσικά μπορούμε να έχουμε μαζί μας props (αντικείμενα) που χρειαζόμαστε για τη σκηνοθεσία μας (ή απλά να αφήσουμε το φυσικό χώρο και το μοντέλο να δουλέψουν για μας).

Διοργάνωση:  Ανδρέας Κατσικούδης, βοηθός Κώστας Σταμπάνης

Κόστος: 40 ευρώ την ημέρα της φωτογράφισης  (αν προπληρωθεί 30 ευρώ)

Πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων: akatsikoudis@yahoo.com  (παρακαλούμε οι φωτογράφοι να γράφουν στο θέμα του μηνύματος ΓΥΜΝΟ και στο μήνυμα το πλήρες όνομα και το κινητό τους τηλέφωνο)

Οι καλύτερες φωτογραφίες θα πάρουν μέρος στην έκθεσή μας ΓΥΜΝΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΙΙΙ στο Cinemarian το Νοέμβριο του 2020

video με ανάλογη φωτογράφιση στη θάλασσα:  youtu.be/huYd03bZXAc

Επόμενο εργαστήρι καλλιτεχνικού γυμνού: Ανδρικό Γυμνό σε studio στις 21 Ιουνίου 2020  (18:00 – 20:30)

Δωρεάν μάθημα φωτογραφίας


Μπανγκόκ, φωτ. με κινητό (Ανδρέας Κατσικούδης) 

Ο Ανδρέας Κατσικούδης διοργανώνει ένα  δωρεάν εισαγωγικό μάθημα φωτογραφίας που απευθύνεται κυρίως σε άτομα που φωτογραφίζουν με κινητό τηλέφωνο και βρίσκονται σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Ωστόσο μπορούν να το παρακολουθήσουν και όσοι διαθέτουν φωτογραφικές μηχανές.

Θα ασχοληθούμε  με το φως, το κάδρο, τη σύνθεση, καθώς και τα προγράμματα, τις δυνατότητες, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που διαθέτουν τα  κινητά τηλέφωνα  ως φωτογραφικές μηχανές. Επίσης θα εξετάσουμε τον τρόπο που φωτογραφίζουμε στο δρόμο και αυτά που πρέπει να προσέχουμε.  Ο Α.Κ. χρησιμοποιεί χρόνια το κινητό ως δεύτερη ή και ως βασική φωτογραφική μηχανή σε διάφορα είδη φωτογραφίας (ταξιδιωτική,  ρεπορτάζ, καλλιτεχνική φωτογραφία κ.ά.) και θα μοιραστεί αυτή την εμπειρία του.

Σάββατο 23 Μαϊου 2020,  7:00 – 8:30 μ.μ. στον Εθνικό Κήπο (το ακριβές σημείο της συνάντησης θα σταλεί στο email των συμμετεχόντων)

Το μάθημα θα γίνει σε ανοικτό χώρο και πρέπει οι συμμετέχοντες να έχουν μαζί τους νερό, παπούτσια για περπάτημα και μάσκα προσώπου (για όταν πλησιάσουν τον εισηγητή να του δείξουν τις φωτογραφίες που τράβηξαν)

Συμμετοχή δωρεάν με κράτηση θέσης στο akatsikoudis@yahoo.com

Αριθμός συμμετεχόντων 15 άτομα (θα κρατάμε φυσικά τις αποστάσεις που προβλέπονται)

Ο Ανδρέας Κατσικούδης είναι φωτογράφος, σκηνοθέτης κι εκπαιδευτικός. Διδάσκει φωτογραφία, κινηματογράφο και ιστορία της τέχνης στο Cinemarian. Είναι ο ιδρυτής της φωτογραφικής ομάδας ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ 26 και έχει οργανώσει και επιμεληθεί πλήθος εκθέσεων φωτογραφίας και φεστιβάλ τέχνης. Αρθρογραφεί στα περιοδικά Photonet και Φωτολόγιο.

 

Εδώ μπορούμε να κατεβάσουμε δωρεάν το βιβλίο του ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ


14 Μαΐ 2020

Ντοκιμαντέρ με θέμα τη φωτογραφία και τους φωτογράφους



Νέο trailer για το ντοκιμαντέρ μας ΓΙΑΤΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΥΜΕ  
Ένα ντοκιμαντέρ για τη φωτογραφία και τους εραστές της. 5 πόλεις και μια περιοχή, 8 φωτογράφοι και μια φωτογραφική ομάδα μοιράζονται τα μυστικά τους μαζί μας! Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βουκουρέστι, Χανιά, Κέρκυρα και Β. Εύβοια 2020, διάρκεια 67 λεπτά Trailer 1 (english subs): https://youtu.be/8ssSoerUfQw

Η ταινία έχει πάρει το δρόμο της για τα φεστιβάλ και έτσι ακόμη δεν μπορεί να μπει ολόκληρη στο διαδίκτυο. Η σελίδα της ταινίας στο facebook


13 Μαΐ 2020

Ποιήματα




Την ποιητική μου συλλογή μπορείτε να την βρείτε στο Cinemarian, στο βιβλιοπωλείο - πολυχώρο  24 Γράμματα και στο βιβλιοπωλείο ΠΟΛΙΤΕΙΑ (σύνδεσμος για ηλεκτρονική παραγγελία). Επίσης μπορείτε να την παραγγείλετε στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας! 

10 Μαΐ 2020

Μαθήματα Κινηματογράφου

Φωτ.: Ελένη Τρέσου

Ξεκινάμε νέο τμήμα: εντατικό σεμινάριο κινηματογράφου "ΦΤΙΑΞΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΟΥ ΤΑΙΝΙΑ"

Στην ταράτσα του Cinemarian (που έχει βιντεο-προτζέκτορα και είναι διαμορφωμένη ως θερινός κινηματογράφος), με λίγα άτομα, αποστάσεις κι όλες τις προφυλάξεις!

Τα μαθήματα θα γίνονται κάθε Δευτέρα 6:30 - 9:00 και κάθε Παρασκευή 6:30 - 8:30 μ.μ. από Δευτέρα 18 Μαϊου ως τη Δευτέρα 29 Ιουνίου (6 εβδομάδες)

Κόστος 120 ευρώ (πληρώνεται στο πρώτο μάθημα)

Για το περιεχόμενο των μαθημάτων δείτε εδώ: http://akatsikoudis.blogspot.com/2020/01/2020.html

Εδώ η τελευταία σπουδαστική ταινία που κάναμε ως άσκηση στα μαθήματα αυτά: https://youtu.be/Ftzp0qv5LOU

Για κρατήσεις θέσεων στείλτε μήνυμα στο akatsikoudis@yahoo.com 



8 Μαΐ 2020

Μαθήματα φωτογραφίας και κινηματογράφου

Μαθήματα σκηνοθεσίας κινηματογράφου 
Από 18 Μαΐου ξεκινάμε ξανά τα μαθήματα φωτογραφίας και κινηματογράφου. Θα βγει σύντομα νέα ανακοίνωση με λεπτομέρειες. Τα μαθήματα κινηματογράφου (δείτε εδώ πληροφορίες - δεν ισχύουν όμως αυτές οι ώρες, θα ανακοινωθούν άλλες) είναι νέο εντατικό τμήμα με διάρκεια ως τέλη Ιουνίου.

Επίσης μέσα στον Ιούνιο θα κάνω ένα εντατικό κύκλο μαθημάτων φωτογραφίας για αρχάριους κι ένα για προχωρημένους. Και φυσικά θα συνεχίσουμε τα εργαστήρια Γυμνού (μέσα στο Μάιο με άντρα μοντέλο σε εσωτερικό χώρο και φώτα studio και Ιούνιο με γυναίκα μάλλον σε εξωτερικό χώρο και φυσικό φωτισμό) και τα αυτοτελή σεμινάρια πάνω στην Ιστορία της Τέχνης.

Για να ενημερώνεστε για τα μαθήματά μας και για τις εκδηλώσεις μας, στείλτε email στο akatsikoudis@yahoo.com  με το όνομά σας και στο θέμα να γράφει ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΛΙΣΤΑ

7 Μαΐ 2020

Η φωτογραφία ως πολιτική πρακτική


Richard Mosse, Καχύποπτα Μυαλά, 2012, από τη σειρά Enclave (θύλακας), Κονγκό, φωτ. με υπέρυθρο φιλμ


Παρουσίαση βιβλίου

 

Julian Stallabrass, Ριζοσπαστικές πραγματικότητες, Η φωτογραφία ως πολιτική πρακτική, Επιμέλεια – Μετάφραση Ηρακλής Παπαϊωάννου, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2018

 

Πρόκειται για μια συλλογή δοκιμίων που επέλεξε ο Η. Παπαϊωάννου.  Ακολουθούν κάποιες σημειώσεις μου πάνω στα θέματα που πραγματεύεται το βιβλίο.

 

Η αισθητική φαίνεται ύποπτη σε θέματα σκληρά (π.χ. πόλεμος, πείνα, κακοποίηση). Μήπως υπάρχει σκηνοθεσία; Ή γιατί ο φωτογράφος προσπάθησε να βγει τόσο ωραία μια εικόνα θλίψης και οδύνης; Από την άλλη μήπως υπάρχει μια προκατάληψη και ενόχληση με τέτοια θέματα - πάντα υπήρχαν άνθρωποι που ήθελα τη φωτογραφία πολιτικά ουδέτερη.  Ο Salgado ισχυρίζεται ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο να βγουν ωραίοι σε μια φωτογραφία – θέση που δεν έρχεται σε αντίθεση με την αποδεδειγμένα ακτιβίστικη προσέγγισή του (σε αντίθεση με άλλους φωτογράφους που κοιτάζουν από απόσταση τα θέματά τους ή ακόμη χειρότερα τα εκμεταλλεύονται).  Όπως λέει ο ίδιος: «Ήθελα να σεβαστώ τους ανθρώπους όσο μπορούσα, να δουλέψω ώστε να πετύχω την καλύτερη σύνθεση και το πιο όμορφο φως… Αν δείξεις έτσι μια κατάσταση, συλλαμβάνοντας την ομορφιά και την ευγένεια μαζί με την απελπισία, τότε μπορείς να δείξεις σε κάποιον στην Αμερική ή τη Γαλλία ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι διαφορετικοί» (Stallabrass, 2018, σ. 30).

 

H απρόσωπη dead pan φωτογραφία φαίνεται να αντισταθμίζει την έλλειψη έκφρασης μέσα από μηχανές μεγάλου φορμά και εκπληκτικής ποιότητας τεράστια τυπώματα.  Θυμίζει όμως, όπως αναφέρει ο Stallabrass, την εθνολογική φωτογραφία – που παλιότερα κατέγραφε τους ιθαγενείς για λόγους «επιστημονικής μελέτης» και στην ουσία δικαιολογούσε την αποικιοκρατία.  Επίσης μέσα από την υπερβολή σε ευκρίνεια, μέγεθος και χρώμα δημιουργεί ένα αίσθημα υψηλού (έννοια που μας έχει έρθει από το Ρομαντισμό – χαρακτηρίζεται έτσι κάτι που προκαλεί δέος).

 

Ο Stallabras  αναφέρεται ακόμη στους «μουσειακούς φωτογράφους» που συνηθίζουν να τυπώνουν για πώληση ελάχιστα αντίτυπα των φωτογραφιών τους, για να έχουν αυτά μεγάλη αξία. Για παράδειγμα ο Jeff Wall συνήθως κάνει δυο τρία αντίτυπα (των φωτεινών κουτιών του) και οι τιμές μπορεί να αγγίξουν το ένα εκατομμύριο, ο Andreas Gursky μεταξύ τεσσάρων και έξι, ο Thomas Struth δέκα και η Cindy Sherman μεταξύ έξι και δέκα. Υπάρχει βέβαια και το αντίθετο παράδειγμα, καλλιτεχνών που έχουν γεμίσει τον κόσμο με αντίτυπα και είναι το ίδιο πετυχημένοι – όπως ο Araki (στο δρόμο που χάραξε ο Warhol που σε όποιο μουσείο και να πας θα δεις μερικά έργα του). Το πρόβλημα που είχαν τα μουσεία και οι γκαλερί ήταν ότι η φωτογραφία ως τέχνη επέτρεπε την εύκολη αναπαραγωγή των έργων της. Από τη στιγμή που λύθηκε το πρόβλημα  με τον τρόπο αυτό είναι πια ευπρόσδεκτη μορφή  τέχνης!

 

Ειδικά όμως για τον Jeff Wall υπάρχει κάτι ακόμη που δίνει αξία στο έργο του: οι ακριβές κατασκευές, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα φωτεινά κουτιά του – δεν έχουμε λοιπόν απλά μια εικόνα, αλλά ένα υλικό αντικείμενο!

 

Υπάρχουν όμως και φωτογράφοι όπως ο Andreas Gursky και ο Jeff Wall που χρησιμοποιούν ψηφιακό μοντάζ με ένα τρόπο που δεν φαίνεται πουθενά. Οι εικόνες τους είναι ρεαλιστικές (αν και ασυνήθιστες) και αψεγάδιαστες.  Ιδιαίτερα ο Wall το χρησιμοποιεί μαζί με την προσεκτική σκηνοθεσία πριν τη λήψη και φτιάχνει έτσι μια σύνθεση σαν ζωγράφος σε ένα έργο που είναι φαινομενικά 100%  φωτογραφία.

 

Έχει κατηγορηθεί η φωτογραφία ότι επηρεάζεται από το τυχαίο και δεν δείχνει τη σκοπιμότητα του φωτογράφου (κάτι που βέβαια δεν στέκει αν αναλογιστούμε το πόσες φωτογραφίες τραβάει κάποιος και πόσες δείχνει και γιατί). Ο Wall όμως φαίνεται με την προσεκτική σκηνοθεσία και το αψεγάδιαστο ψηφιακό μοντάζ του να εξαλείφει σχεδόν ολοκληρωτικά το τυχαίο από τις εικόνες του (πάντα μπορεί να παρεισφρήσει κάτι απρόβλεπτο μέσα).

 

Με αφορμή τα πολλά κείμενα που αφορούν τη δουλειά του Jeff Wall γράφει ο συγγραφέας  (σ. 144): « Πολλαπλές αναγνώσεις, αοριστία και μια αποστροφή προς την «ουσιοκρατία» αποτελούν τους στυλοβάτες αυτού του διαλόγου, που αποπνέει ένα μεθυστικό άρωμα μεταμοντέρνου μυστικισμού. Διατηρούν επίσης στενή σχέση με την παραμυθία που προσφέρει η τέχνη, υποτίθεται, ως συμπλήρωμα στη μαζική κουλτούρα και την εργασιακή ζωή.» 

6 Μαΐ 2020

Τζόκερ


Φωτογραφία Νίκος Καψιάνης

Σπουδαστική ταινία που έκαναν οι μαθητές μας στα σεμινάρια κινηματογράφου. Γυρίστηκε μόνο σε τρία απογεύματα σαν άσκηση. Δείτε την εδώ: https://youtu.be/Ftzp0qv5LOU
Σύντομα θα ανακοινωθεί νέο τμήμα κινηματογράφου!

4 Μαΐ 2020

Το αυτοπορτρέτο στη φωτογραφία

Herbert Bayer (Bauhaus, αυτοπορτρέτο και φωτομοντάζ)



Το αυτοπορτρέτο (self-portrait) ήταν από παλιά αγαπημένο θέμα των ζωγράφων (π.χ. Durer 1493). Χρησιμοποιώντας καθρέφτη και πολύ αργότερα μια φωτογραφία δούλευαν με διάφορους τρόπους κυρίως με το πρόσωπό τους. Με αυτό κάνεις την άσκησή σου (όταν δεν έχει κοντά μοντέλο), τους πειραματισμούς σου, μα πάνω από όλα εξερευνείς πιο άμεσα ποιος είσαι, πώς μοιάζεις, τι είσαι. Για τους ίδιους λόγους γινόντουσαν τα αυτοπορτρέτα και στη φωτογραφία.

To αυτοπορτρέτο είναι τόσο παλιό στη φωτογραφία όσο σχεδόν η ιστορία της. Το πρώτο έγινε από τον Hippolyte Bayard το 1840, ένα από τους πρωτοπόρους της νέας εφεύρεσης. Τα πορτρέτα στη φωτογραφία πάντα είχαν και πάντα θα έχουν δύναμη, μια δύναμη που δεν την έχουν στη ζωγραφική. Ειδικά όταν κοιτάζουν τον θεατή στα μάτια.

Διακρίθηκαν στην αυτοπροσωπογραφία δημιουργοί όπως ο Edward Steichen, Edward Weston, Laszlo Moholy-Nagy, Umbo, Robert Mapplethorpe, Duane Michals, Gilbert and George, Claude Cahun, Nan Goldin, Lucas Samaras, Gilbert Garcin, Γιώργος Δεπόλλας κ.ά.

 Αξίζει να αναφέρουμε ως παραδείγματα τον Duane Michals που χρησιμοποιεί τον εαυτό του ως μοντέλο για να σκηνοθετήσει σειρές φωτογραφιών, το G. Garcin που  δουλεύει αποκλειστικά με τον αυτοπορτρέτο του στην κατασκευή ονειρικών και σουρεαλιστικών εικόνων, την Cindy Sherman που έγινε διάσημη με τα αυτοπορτρέτα της που όλα όμως είναι διαφορετικοί ρόλοι που παίζει η ίδια ως μια αναφορά στη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το Luca Samaras που με επιχρωματισμένες  Polaroid δημιουργεί σουρεαλιστικές αυτοπροσωπογραφίες, τον R. Mapplethorpe που έχει από τις πιο ολοκληρωμένες παρουσίες σε αυτό το είδος φωτογραφίας καθώς εξερευνούσε τη σεξουαλικότητά του (από ένα σημείο και ύστερα γνωρίζοντας ότι πάσχει από Aids), το Γιώργο Δεπόλλα που φωτογραφίζει τον εαυτό του με σουρεαλιστικό τρόπο παρωδώντας την νεοελληνική πραγματικότητα κ.ά. 


3 Μαΐ 2020

Το βλέμμα του ουμανισμού

Lorenzo Tugnoli
Έχω διαβάσει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα στο περιοδικό Σχεδία - δεν το παίρνουμε μόνο για να στηρίξουμε τους άστεγους! Στο τεύχος του Απριλίου 2020 (κυκλοφόρησε δυστυχώς μόνο μέσω αλληλογραφίας, λόγω κορονοϊού) είχε συνέντευξη από ένα βραβευμένο Ιταλό φωτορεπόρτερ που έχει μάλιστα ως έδρα του τη Βηρυτό (ενώ για έξι χρόνια ζούσε στην Καμπούλ). 


Σε συνέντευξη του ο Lorenzo Tugnoli (στη Ντανιέλα Παλούμπο, με τίτλο: Το βλέμμα του ουμανισμού, σ. 36-37)

στην ερώτηση: Με τις φωτογραφίες, όμως, δεν διακινδυνεύουμε να αισθητικοποιήσουμε τα δεινά των ανθρώπων;  

Απαντάει: Το ίδιο αναρωτιόμαστε και εμείς, όταν τραβάμε μια φωτογραφία, αλλά μετά αποφασίζουμε ποιες φωτογραφίες θα δημοσιεύσουμε. Την ώρα της δουλειάς δεν είναι πάντα εύκολο να σταματήσεις να σκεφτείς ποιον έχεις απέναντί σου. …. Για μένα, είναι σημαντικό να βρούμε το μέσο που θα σέβεται τον άνθρωπο και δεν θα εστιάζει στο πόνο του. Διαφορετικά μιλάμε για φωτογραφίες με σκοπό τον εντυπωσιασμό. … 

Στην ερώτηση: Μπορείς να φωτογραφίσεις τα πάντα; 

Απαντάει: Όχι, δεν μπορείς. Υπάρχουν καταστάσεις των οποίων η αποτύπωση δεν είναι απαραίτητη, ενώ σε άλλες περιπτώσεις τραβάς μερικές φωτογραφίες και μετά αποφασίζεις να μην τις χρησιμοποιήσεις. … Σε άλλες περιπτώσεις, οι ίδιοι οι άνθρωποι σου ζητούν να τους φωτογραφίσεις.

Επιλέξαμε αυτά τα αποσπάσματα γιατί η φωτογράφιση του ανθρώπινου πόνου έχει γίνει μια μόδα ανάμεσα σε ερασιτέχνες φωτογράφους, σε επαγγελματίες, αλλά και σε καλλιτέχνες και θέλει προσοχή όλο αυτό το θέμα. 

Θα αναφερθώ μελλοντικά περισσότερο στο θέμα αυτό καθώς ετοιμάζω ένα άρθρο για τη φωτογραφία ντοκουμέντο και το καλλιτεχνικό ντοκουμέντο. 

27 Μαΐ 2020

Διάλογος με τη φωτογραφία



Dialogue with Photography

Paul Hill & Thomas CooperDialogue with Photography, Dewi Lewis Publishing, London, 1998

Ο Ανδρέας Κατσικούδης  διαβάζει το Dialogue with Photography, ένα βιβλίο με  συνεντεύξεις μερικών από τους ανθρώπους που καθόρισαν τη σύγχρονη φωτογραφία, και αντιγράφει (μεταφράζοντας στα ελληνικά) ότι του έκανε εντύπωση.

«Διάβασα κάπου ότι ο Minor White ισχυρίστηκε ότι χρειάζονται είκοσι χρόνια για να γίνεις φωτογράφος. Νομίζω ότι είναι λίγο υπερβολικό αυτό. Θα έλεγα, κρίνοντας από τον εαυτό μου, ότι χρειάζονται τουλάχιστον οκτώ με εννιά χρόνια. Αλλά δεν απατούνται τόσα χρόνια όσα για να μάθεις πιάνο ή βιολί!». Paul Strand, σελ. 12

«Όλη η υψηλή τέχνη είναι αφαιρετική στη δομή της». Paul Strand, σελ. 14

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΦΩΤΟΛΟΓΙΟ!

Επίσης ΕΔΩ έχει κι άλλα άρθρα μου, αλλά και αναφορά σε εκδηλώσεις που οργανώνω

21 Μαΐ 2020

Συνέντευξή μας στο Polis Magazino




Μια φωτογραφία… χίλιες λέξεις; Η φωτογραφία δεν είναι χίλιες λέξεις. Η φωτογραφία μαζί με το βίντεο είναι τα αγαπημένα μέσα αυτών που θέλουν να πουν ψέματα. Η φωτογραφία αν δεν ξέρουμε πού τραβήχτηκε, πότε, από ποιον και για ποιο λόγο δεν λέει τίποτα. Ειδικά αν δεν έχει λεζάντα. Οι φωτογράφοι της καλλιτεχνικής φωτογραφίας το ξέρουν καλά αυτό και χρησιμοποιούν συχνά τη φαινομενική «αλήθεια» της φωτογραφίας για να κάνουν τέχνη.

Απόσπασμα από τη συνέντευξη που έδωσα στο περιοδικό Polis Magazino, διαβάστε την ολόκληρη εδώ!

19 Μαΐ 2020

Εντατικό σεμινάριο φωτογραφίας (καλοκαίρι 2020)


Η ταράτσα του Cinemarian

Εισαγωγή στη Φωτογραφία 

Ένα εντατικό σεμινάριο για αρχάριους 

Κάθε Δευτέρα του Ιουνίου 19:00 - 21:00  (5 συναντήσεις) στο Cinemarian

Ενδεικτικό πρόγραμμα

  • Σωστές ρυθμίσεις της μηχανής και χρησιμοποίηση έτοιμων προγραμμάτων της
  • Διαφράγματα, ταχύτητες, ISO (πώς παγώνουμε π.χ. την κίνηση ή τι ρυθμίσεις έχουμε το βράδυ...)
  • Φως. Δημιουργική χρήση φυσικού και τεχνητού φωτός.
  • Φακοί. Ευρυγώνιος, κανονικός, τηλεφακός. Πότε για παράδειγμα κάνουμε ζουμ και γιατί...
  • Εισαγωγή στο πορτρέτο, στην ταξιδιωτική και στη νυχτερινή φωτογραφία.
  • Τι είναι το καδράρισμα και η σύνθεση στη φωτογραφία.
  • Επεξεργασία φωτογραφίας στον υπολογιστή μέσα από δωρεάν προγράμματα 
  • Τρόπους για να βελτιώσουμε την αισθητική μας και να έχουμε διαρκή εξέλιξη

Θα γίνει σύντομη αναφορά στη φωτογραφία ως τέχνη

Κάθε εβδομάδα θα υπάρχει άσκηση για το σπίτι και υλικό για μελέτη. Οι καλύτερες φωτογραφίες που θα τραβήξουν οι συμμετέχοντες θα πάρουν μέρος στην έκθεση που θα κάνουμε στο Cinemarian το Σεπτέμβριο του 2020.

Εισηγητής: Ανδρέας Κατσικούδης

Κόστος: 60 ευρώ (πληρώνεται στο πρώτο μάθημα Δευτέρα 1 Ιουνίου)

Εξοπλισμός: οτιδήποτε λειτουργεί ως φωτογραφική μηχανή (κινητά δεκτά)

Μικρό τμήμα  (κλείστε έγκαιρα θέση στο akatsikoudis@yahoo.com  γράφοντας όνομα και κινητό τηλέφωνο)

Cinemarian, Σισμάνη 16 (πλησίον Μετρό Φιξ), Αθήνα

Το βασικό μέρος του μαθήματος θα γίνει στην ταράτσα του Cinemarian και σε εξωτερικό χώρο εκεί κοντά

16 Μαΐ 2020

Καλλιτεχνικό Γυμνό στη θάλασσα


Φωτ. Α. Κατσικούδης 

 Κυριακή 31 Μαΐου 2020 στις 8:30  το πρωί σε παραλία της Αττικής (μισή ώρα από το κέντρο)

Διάρκεια φωτογράφισης: από δυο ώρες και πάνω (εξαρτάται από τον αριθμό των συμμετεχόντων). Ο/η κάθε φωτογράφος θα έχει τουλάχιστον 15 λεπτά την σκηνοθεσία, ενώ τις υπόλοιπες ώρες τραβάει φωτογραφίες λίγο πιο πίσω από αυτόν που έχει την πρωτοβουλία.

Θα δουλέψουμε με φυσικό φως και ανακλαστήρα. Το μοντέλο μας είναι έμπειρο και βοηθάει πολύ τους αρχάριους όσο αφορά το ποζάρισμα. Οι έμπειροι ξέρουν τι θέλουν.Φυσικά μπορούμε να έχουμε μαζί μας props (αντικείμενα) που χρειαζόμαστε για τη σκηνοθεσία μας (ή απλά να αφήσουμε το φυσικό χώρο και το μοντέλο να δουλέψουν για μας).

Διοργάνωση:  Ανδρέας Κατσικούδης, βοηθός Κώστας Σταμπάνης

Κόστος: 40 ευρώ την ημέρα της φωτογράφισης  (αν προπληρωθεί 30 ευρώ)

Πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων: akatsikoudis@yahoo.com  (παρακαλούμε οι φωτογράφοι να γράφουν στο θέμα του μηνύματος ΓΥΜΝΟ και στο μήνυμα το πλήρες όνομα και το κινητό τους τηλέφωνο)

Οι καλύτερες φωτογραφίες θα πάρουν μέρος στην έκθεσή μας ΓΥΜΝΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΙΙΙ στο Cinemarian το Νοέμβριο του 2020

video με ανάλογη φωτογράφιση στη θάλασσα:  youtu.be/huYd03bZXAc

Επόμενο εργαστήρι καλλιτεχνικού γυμνού: Ανδρικό Γυμνό σε studio στις 21 Ιουνίου 2020  (18:00 – 20:30)

Δωρεάν μάθημα φωτογραφίας


Μπανγκόκ, φωτ. με κινητό (Ανδρέας Κατσικούδης) 

Ο Ανδρέας Κατσικούδης διοργανώνει ένα  δωρεάν εισαγωγικό μάθημα φωτογραφίας που απευθύνεται κυρίως σε άτομα που φωτογραφίζουν με κινητό τηλέφωνο και βρίσκονται σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Ωστόσο μπορούν να το παρακολουθήσουν και όσοι διαθέτουν φωτογραφικές μηχανές.

Θα ασχοληθούμε  με το φως, το κάδρο, τη σύνθεση, καθώς και τα προγράμματα, τις δυνατότητες, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που διαθέτουν τα  κινητά τηλέφωνα  ως φωτογραφικές μηχανές. Επίσης θα εξετάσουμε τον τρόπο που φωτογραφίζουμε στο δρόμο και αυτά που πρέπει να προσέχουμε.  Ο Α.Κ. χρησιμοποιεί χρόνια το κινητό ως δεύτερη ή και ως βασική φωτογραφική μηχανή σε διάφορα είδη φωτογραφίας (ταξιδιωτική,  ρεπορτάζ, καλλιτεχνική φωτογραφία κ.ά.) και θα μοιραστεί αυτή την εμπειρία του.

Σάββατο 23 Μαϊου 2020,  7:00 – 8:30 μ.μ. στον Εθνικό Κήπο (το ακριβές σημείο της συνάντησης θα σταλεί στο email των συμμετεχόντων)

Το μάθημα θα γίνει σε ανοικτό χώρο και πρέπει οι συμμετέχοντες να έχουν μαζί τους νερό, παπούτσια για περπάτημα και μάσκα προσώπου (για όταν πλησιάσουν τον εισηγητή να του δείξουν τις φωτογραφίες που τράβηξαν)

Συμμετοχή δωρεάν με κράτηση θέσης στο akatsikoudis@yahoo.com

Αριθμός συμμετεχόντων 15 άτομα (θα κρατάμε φυσικά τις αποστάσεις που προβλέπονται)

Ο Ανδρέας Κατσικούδης είναι φωτογράφος, σκηνοθέτης κι εκπαιδευτικός. Διδάσκει φωτογραφία, κινηματογράφο και ιστορία της τέχνης στο Cinemarian. Είναι ο ιδρυτής της φωτογραφικής ομάδας ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ 26 και έχει οργανώσει και επιμεληθεί πλήθος εκθέσεων φωτογραφίας και φεστιβάλ τέχνης. Αρθρογραφεί στα περιοδικά Photonet και Φωτολόγιο.

 

Εδώ μπορούμε να κατεβάσουμε δωρεάν το βιβλίο του ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ


14 Μαΐ 2020

Ντοκιμαντέρ με θέμα τη φωτογραφία και τους φωτογράφους



Νέο trailer για το ντοκιμαντέρ μας ΓΙΑΤΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΥΜΕ  
Ένα ντοκιμαντέρ για τη φωτογραφία και τους εραστές της. 5 πόλεις και μια περιοχή, 8 φωτογράφοι και μια φωτογραφική ομάδα μοιράζονται τα μυστικά τους μαζί μας! Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βουκουρέστι, Χανιά, Κέρκυρα και Β. Εύβοια 2020, διάρκεια 67 λεπτά Trailer 1 (english subs): https://youtu.be/8ssSoerUfQw

Η ταινία έχει πάρει το δρόμο της για τα φεστιβάλ και έτσι ακόμη δεν μπορεί να μπει ολόκληρη στο διαδίκτυο. Η σελίδα της ταινίας στο facebook


13 Μαΐ 2020

Ποιήματα




Την ποιητική μου συλλογή μπορείτε να την βρείτε στο Cinemarian, στο βιβλιοπωλείο - πολυχώρο  24 Γράμματα και στο βιβλιοπωλείο ΠΟΛΙΤΕΙΑ (σύνδεσμος για ηλεκτρονική παραγγελία). Επίσης μπορείτε να την παραγγείλετε στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας! 

10 Μαΐ 2020

Μαθήματα Κινηματογράφου

Φωτ.: Ελένη Τρέσου

Ξεκινάμε νέο τμήμα: εντατικό σεμινάριο κινηματογράφου "ΦΤΙΑΞΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΟΥ ΤΑΙΝΙΑ"

Στην ταράτσα του Cinemarian (που έχει βιντεο-προτζέκτορα και είναι διαμορφωμένη ως θερινός κινηματογράφος), με λίγα άτομα, αποστάσεις κι όλες τις προφυλάξεις!

Τα μαθήματα θα γίνονται κάθε Δευτέρα 6:30 - 9:00 και κάθε Παρασκευή 6:30 - 8:30 μ.μ. από Δευτέρα 18 Μαϊου ως τη Δευτέρα 29 Ιουνίου (6 εβδομάδες)

Κόστος 120 ευρώ (πληρώνεται στο πρώτο μάθημα)

Για το περιεχόμενο των μαθημάτων δείτε εδώ: http://akatsikoudis.blogspot.com/2020/01/2020.html

Εδώ η τελευταία σπουδαστική ταινία που κάναμε ως άσκηση στα μαθήματα αυτά: https://youtu.be/Ftzp0qv5LOU

Για κρατήσεις θέσεων στείλτε μήνυμα στο akatsikoudis@yahoo.com 



8 Μαΐ 2020

Μαθήματα φωτογραφίας και κινηματογράφου

Μαθήματα σκηνοθεσίας κινηματογράφου 
Από 18 Μαΐου ξεκινάμε ξανά τα μαθήματα φωτογραφίας και κινηματογράφου. Θα βγει σύντομα νέα ανακοίνωση με λεπτομέρειες. Τα μαθήματα κινηματογράφου (δείτε εδώ πληροφορίες - δεν ισχύουν όμως αυτές οι ώρες, θα ανακοινωθούν άλλες) είναι νέο εντατικό τμήμα με διάρκεια ως τέλη Ιουνίου.

Επίσης μέσα στον Ιούνιο θα κάνω ένα εντατικό κύκλο μαθημάτων φωτογραφίας για αρχάριους κι ένα για προχωρημένους. Και φυσικά θα συνεχίσουμε τα εργαστήρια Γυμνού (μέσα στο Μάιο με άντρα μοντέλο σε εσωτερικό χώρο και φώτα studio και Ιούνιο με γυναίκα μάλλον σε εξωτερικό χώρο και φυσικό φωτισμό) και τα αυτοτελή σεμινάρια πάνω στην Ιστορία της Τέχνης.

Για να ενημερώνεστε για τα μαθήματά μας και για τις εκδηλώσεις μας, στείλτε email στο akatsikoudis@yahoo.com  με το όνομά σας και στο θέμα να γράφει ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΛΙΣΤΑ

7 Μαΐ 2020

Η φωτογραφία ως πολιτική πρακτική


Richard Mosse, Καχύποπτα Μυαλά, 2012, από τη σειρά Enclave (θύλακας), Κονγκό, φωτ. με υπέρυθρο φιλμ


Παρουσίαση βιβλίου

 

Julian Stallabrass, Ριζοσπαστικές πραγματικότητες, Η φωτογραφία ως πολιτική πρακτική, Επιμέλεια – Μετάφραση Ηρακλής Παπαϊωάννου, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2018

 

Πρόκειται για μια συλλογή δοκιμίων που επέλεξε ο Η. Παπαϊωάννου.  Ακολουθούν κάποιες σημειώσεις μου πάνω στα θέματα που πραγματεύεται το βιβλίο.

 

Η αισθητική φαίνεται ύποπτη σε θέματα σκληρά (π.χ. πόλεμος, πείνα, κακοποίηση). Μήπως υπάρχει σκηνοθεσία; Ή γιατί ο φωτογράφος προσπάθησε να βγει τόσο ωραία μια εικόνα θλίψης και οδύνης; Από την άλλη μήπως υπάρχει μια προκατάληψη και ενόχληση με τέτοια θέματα - πάντα υπήρχαν άνθρωποι που ήθελα τη φωτογραφία πολιτικά ουδέτερη.  Ο Salgado ισχυρίζεται ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στο να βγουν ωραίοι σε μια φωτογραφία – θέση που δεν έρχεται σε αντίθεση με την αποδεδειγμένα ακτιβίστικη προσέγγισή του (σε αντίθεση με άλλους φωτογράφους που κοιτάζουν από απόσταση τα θέματά τους ή ακόμη χειρότερα τα εκμεταλλεύονται).  Όπως λέει ο ίδιος: «Ήθελα να σεβαστώ τους ανθρώπους όσο μπορούσα, να δουλέψω ώστε να πετύχω την καλύτερη σύνθεση και το πιο όμορφο φως… Αν δείξεις έτσι μια κατάσταση, συλλαμβάνοντας την ομορφιά και την ευγένεια μαζί με την απελπισία, τότε μπορείς να δείξεις σε κάποιον στην Αμερική ή τη Γαλλία ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι διαφορετικοί» (Stallabrass, 2018, σ. 30).

 

H απρόσωπη dead pan φωτογραφία φαίνεται να αντισταθμίζει την έλλειψη έκφρασης μέσα από μηχανές μεγάλου φορμά και εκπληκτικής ποιότητας τεράστια τυπώματα.  Θυμίζει όμως, όπως αναφέρει ο Stallabrass, την εθνολογική φωτογραφία – που παλιότερα κατέγραφε τους ιθαγενείς για λόγους «επιστημονικής μελέτης» και στην ουσία δικαιολογούσε την αποικιοκρατία.  Επίσης μέσα από την υπερβολή σε ευκρίνεια, μέγεθος και χρώμα δημιουργεί ένα αίσθημα υψηλού (έννοια που μας έχει έρθει από το Ρομαντισμό – χαρακτηρίζεται έτσι κάτι που προκαλεί δέος).

 

Ο Stallabras  αναφέρεται ακόμη στους «μουσειακούς φωτογράφους» που συνηθίζουν να τυπώνουν για πώληση ελάχιστα αντίτυπα των φωτογραφιών τους, για να έχουν αυτά μεγάλη αξία. Για παράδειγμα ο Jeff Wall συνήθως κάνει δυο τρία αντίτυπα (των φωτεινών κουτιών του) και οι τιμές μπορεί να αγγίξουν το ένα εκατομμύριο, ο Andreas Gursky μεταξύ τεσσάρων και έξι, ο Thomas Struth δέκα και η Cindy Sherman μεταξύ έξι και δέκα. Υπάρχει βέβαια και το αντίθετο παράδειγμα, καλλιτεχνών που έχουν γεμίσει τον κόσμο με αντίτυπα και είναι το ίδιο πετυχημένοι – όπως ο Araki (στο δρόμο που χάραξε ο Warhol που σε όποιο μουσείο και να πας θα δεις μερικά έργα του). Το πρόβλημα που είχαν τα μουσεία και οι γκαλερί ήταν ότι η φωτογραφία ως τέχνη επέτρεπε την εύκολη αναπαραγωγή των έργων της. Από τη στιγμή που λύθηκε το πρόβλημα  με τον τρόπο αυτό είναι πια ευπρόσδεκτη μορφή  τέχνης!

 

Ειδικά όμως για τον Jeff Wall υπάρχει κάτι ακόμη που δίνει αξία στο έργο του: οι ακριβές κατασκευές, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα φωτεινά κουτιά του – δεν έχουμε λοιπόν απλά μια εικόνα, αλλά ένα υλικό αντικείμενο!

 

Υπάρχουν όμως και φωτογράφοι όπως ο Andreas Gursky και ο Jeff Wall που χρησιμοποιούν ψηφιακό μοντάζ με ένα τρόπο που δεν φαίνεται πουθενά. Οι εικόνες τους είναι ρεαλιστικές (αν και ασυνήθιστες) και αψεγάδιαστες.  Ιδιαίτερα ο Wall το χρησιμοποιεί μαζί με την προσεκτική σκηνοθεσία πριν τη λήψη και φτιάχνει έτσι μια σύνθεση σαν ζωγράφος σε ένα έργο που είναι φαινομενικά 100%  φωτογραφία.

 

Έχει κατηγορηθεί η φωτογραφία ότι επηρεάζεται από το τυχαίο και δεν δείχνει τη σκοπιμότητα του φωτογράφου (κάτι που βέβαια δεν στέκει αν αναλογιστούμε το πόσες φωτογραφίες τραβάει κάποιος και πόσες δείχνει και γιατί). Ο Wall όμως φαίνεται με την προσεκτική σκηνοθεσία και το αψεγάδιαστο ψηφιακό μοντάζ του να εξαλείφει σχεδόν ολοκληρωτικά το τυχαίο από τις εικόνες του (πάντα μπορεί να παρεισφρήσει κάτι απρόβλεπτο μέσα).

 

Με αφορμή τα πολλά κείμενα που αφορούν τη δουλειά του Jeff Wall γράφει ο συγγραφέας  (σ. 144): « Πολλαπλές αναγνώσεις, αοριστία και μια αποστροφή προς την «ουσιοκρατία» αποτελούν τους στυλοβάτες αυτού του διαλόγου, που αποπνέει ένα μεθυστικό άρωμα μεταμοντέρνου μυστικισμού. Διατηρούν επίσης στενή σχέση με την παραμυθία που προσφέρει η τέχνη, υποτίθεται, ως συμπλήρωμα στη μαζική κουλτούρα και την εργασιακή ζωή.» 

6 Μαΐ 2020

Τζόκερ


Φωτογραφία Νίκος Καψιάνης

Σπουδαστική ταινία που έκαναν οι μαθητές μας στα σεμινάρια κινηματογράφου. Γυρίστηκε μόνο σε τρία απογεύματα σαν άσκηση. Δείτε την εδώ: https://youtu.be/Ftzp0qv5LOU
Σύντομα θα ανακοινωθεί νέο τμήμα κινηματογράφου!

4 Μαΐ 2020

Το αυτοπορτρέτο στη φωτογραφία

Herbert Bayer (Bauhaus, αυτοπορτρέτο και φωτομοντάζ)



Το αυτοπορτρέτο (self-portrait) ήταν από παλιά αγαπημένο θέμα των ζωγράφων (π.χ. Durer 1493). Χρησιμοποιώντας καθρέφτη και πολύ αργότερα μια φωτογραφία δούλευαν με διάφορους τρόπους κυρίως με το πρόσωπό τους. Με αυτό κάνεις την άσκησή σου (όταν δεν έχει κοντά μοντέλο), τους πειραματισμούς σου, μα πάνω από όλα εξερευνείς πιο άμεσα ποιος είσαι, πώς μοιάζεις, τι είσαι. Για τους ίδιους λόγους γινόντουσαν τα αυτοπορτρέτα και στη φωτογραφία.

To αυτοπορτρέτο είναι τόσο παλιό στη φωτογραφία όσο σχεδόν η ιστορία της. Το πρώτο έγινε από τον Hippolyte Bayard το 1840, ένα από τους πρωτοπόρους της νέας εφεύρεσης. Τα πορτρέτα στη φωτογραφία πάντα είχαν και πάντα θα έχουν δύναμη, μια δύναμη που δεν την έχουν στη ζωγραφική. Ειδικά όταν κοιτάζουν τον θεατή στα μάτια.

Διακρίθηκαν στην αυτοπροσωπογραφία δημιουργοί όπως ο Edward Steichen, Edward Weston, Laszlo Moholy-Nagy, Umbo, Robert Mapplethorpe, Duane Michals, Gilbert and George, Claude Cahun, Nan Goldin, Lucas Samaras, Gilbert Garcin, Γιώργος Δεπόλλας κ.ά.

 Αξίζει να αναφέρουμε ως παραδείγματα τον Duane Michals που χρησιμοποιεί τον εαυτό του ως μοντέλο για να σκηνοθετήσει σειρές φωτογραφιών, το G. Garcin που  δουλεύει αποκλειστικά με τον αυτοπορτρέτο του στην κατασκευή ονειρικών και σουρεαλιστικών εικόνων, την Cindy Sherman που έγινε διάσημη με τα αυτοπορτρέτα της που όλα όμως είναι διαφορετικοί ρόλοι που παίζει η ίδια ως μια αναφορά στη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το Luca Samaras που με επιχρωματισμένες  Polaroid δημιουργεί σουρεαλιστικές αυτοπροσωπογραφίες, τον R. Mapplethorpe που έχει από τις πιο ολοκληρωμένες παρουσίες σε αυτό το είδος φωτογραφίας καθώς εξερευνούσε τη σεξουαλικότητά του (από ένα σημείο και ύστερα γνωρίζοντας ότι πάσχει από Aids), το Γιώργο Δεπόλλα που φωτογραφίζει τον εαυτό του με σουρεαλιστικό τρόπο παρωδώντας την νεοελληνική πραγματικότητα κ.ά. 


3 Μαΐ 2020

Το βλέμμα του ουμανισμού

Lorenzo Tugnoli
Έχω διαβάσει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα στο περιοδικό Σχεδία - δεν το παίρνουμε μόνο για να στηρίξουμε τους άστεγους! Στο τεύχος του Απριλίου 2020 (κυκλοφόρησε δυστυχώς μόνο μέσω αλληλογραφίας, λόγω κορονοϊού) είχε συνέντευξη από ένα βραβευμένο Ιταλό φωτορεπόρτερ που έχει μάλιστα ως έδρα του τη Βηρυτό (ενώ για έξι χρόνια ζούσε στην Καμπούλ). 


Σε συνέντευξη του ο Lorenzo Tugnoli (στη Ντανιέλα Παλούμπο, με τίτλο: Το βλέμμα του ουμανισμού, σ. 36-37)

στην ερώτηση: Με τις φωτογραφίες, όμως, δεν διακινδυνεύουμε να αισθητικοποιήσουμε τα δεινά των ανθρώπων;  

Απαντάει: Το ίδιο αναρωτιόμαστε και εμείς, όταν τραβάμε μια φωτογραφία, αλλά μετά αποφασίζουμε ποιες φωτογραφίες θα δημοσιεύσουμε. Την ώρα της δουλειάς δεν είναι πάντα εύκολο να σταματήσεις να σκεφτείς ποιον έχεις απέναντί σου. …. Για μένα, είναι σημαντικό να βρούμε το μέσο που θα σέβεται τον άνθρωπο και δεν θα εστιάζει στο πόνο του. Διαφορετικά μιλάμε για φωτογραφίες με σκοπό τον εντυπωσιασμό. … 

Στην ερώτηση: Μπορείς να φωτογραφίσεις τα πάντα; 

Απαντάει: Όχι, δεν μπορείς. Υπάρχουν καταστάσεις των οποίων η αποτύπωση δεν είναι απαραίτητη, ενώ σε άλλες περιπτώσεις τραβάς μερικές φωτογραφίες και μετά αποφασίζεις να μην τις χρησιμοποιήσεις. … Σε άλλες περιπτώσεις, οι ίδιοι οι άνθρωποι σου ζητούν να τους φωτογραφίσεις.

Επιλέξαμε αυτά τα αποσπάσματα γιατί η φωτογράφιση του ανθρώπινου πόνου έχει γίνει μια μόδα ανάμεσα σε ερασιτέχνες φωτογράφους, σε επαγγελματίες, αλλά και σε καλλιτέχνες και θέλει προσοχή όλο αυτό το θέμα. 

Θα αναφερθώ μελλοντικά περισσότερο στο θέμα αυτό καθώς ετοιμάζω ένα άρθρο για τη φωτογραφία ντοκουμέντο και το καλλιτεχνικό ντοκουμέντο. 

ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΑΣ