Γιατί οι φωτογράφοι χρειάζονται το βίντεο

Φωτ.: Κώστας Παρούσης

Ο σύγχρονος επαγγελματίας φωτογράφος χρειάζεται να γνωρίζει κι από βίντεο, άσχετα αν δεν είναι το εργαλείο με το οποίο συστηματικά δουλεύει. Αυτό όμως απαιτεί να έχει παρακολουθήσει σχετικά μαθήματα ή ακόμη καλύτερα μαθήματα κινηματογράφου.

Για να δούμε μερικούς λόγους:

• Από την εποχή που το ίντερνετ έγινε γρήγορο, οι ιστοσελίδες των ΜΜΕ είδαν ότι το βίντεο τους έφερνε κοινό, άρα και διαφημίσεις, και άρχισαν να ζητούν από τους φωτορεπόρτερ μικρά βίντεο. Υπήρξε και εφημερίδα στις ΗΠΑ που έδωσε σε απλούς δημοσιογράφους smartphones και τους έκανε εντατικά μαθήματα φωτογραφίας και βίντεο... Θυμάμαι που παρακολουθούσα για χρόνια το διαδικτυακό περιοδικό Digital Journalist το οποίο υποστήριζε σθεναρά από τους πρώτους στο χώρο  ότι οι φωτογράφοι πρέπει να μάθουν να δουλεύουν και με το βίντεο, αν θέλουν να επιβιώσουν. Τελικά ο εκδότης αυτού του περιοδικού το παράτησε, γιατί έγινε επιτυχημένος εκπαιδευτής φωτογράφων σε αυτό το αντικείμενο  και δεν είχε χρόνο να τρέχει και το περιοδικό...

• Κάποιες φορές ο πελάτης του θα ζητήσει ένα βίντεο για τη σελίδα του. Μια απλή κάλυψη, με εύκολο θέμα, ένα τρίποδο, που θέλει απλό μοντάζ και λίγη μουσική, μπορεί να γίνει εύκολα από έναν φωτογράφο που έχει τις σχετικές γνώσεις. Δεν χρειάζεται να φωνάξει άλλον συνεργάτη για λίγα λεπτά βίντεο...

• Είναι χρήσιμο για την προώθηση της δουλειάς του. Μικρά βίντεο με back stage κάλυψη και λίγες δηλώσεις από τους συντελεστές ενός πρότζεκτ, είναι μια ωραία παρουσίαση - προβολή για την ιστοσελίδα του ή για τα κοινωνικά δίκτυα. Κάνει τη διαφορά που χρειάζεται ως επαγγελματίας για να ξεχωρίσει.

• Σε ορισμένα είδη φωτογραφίας όπως το κοινωνικό ρεπορτάζ ή την ταξιδιωτική φωτογραφία, μικρά κλιπ μπορούν να δώσουν άλλη διάσταση στη δουλειά του φωτογράφου. Σήμερα είναι πολλοί αυτοί που παντρεύουν φωτογραφία, κείμενο,  ήχους, βίντεο και γραφικές παραστάσεις για την παρουσίαση της δουλειάς τους. Υπάρχει εξάλλου και η κατηγορία του web doc που χρησιμοποιεί όλα τα προηγούμενα με ένα διαδραστικό τρόπο (το κοινό μπορεί να πλοηγηθεί με τον τρόπο που θέλει ανάμεσα στα διάφορα στοιχεία της παρουσίασης). 

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που εκδίδονται πια πολλά σχετικά βιβλία, με τίτλους όπως DSLR video για φωτογράφους κλπ.

Η διάκριση τώρα ανάμεσα στο βίντεο και στον κινηματογράφο, είναι στην αισθητική που σχετίζεται με την παραγωγή. Η κινηματογραφική προσέγγιση είναι περισσότερο καλλιτεχνική, πράγμα που σημαίνει προσεγμένο κάδρο και σύνθεση, ιδανικό φως, κινήσεις της κάμερας, σενάριο που έχει αρχή, μέση και τέλος, ρυθμός σε όλα τα στάδια, άψογος ήχος, καλό μοντάζ... Υπάρχουν "κανόνες" στην κινηματογραφική αφήγηση, η οποία φαίνεται να ενδιαφέρει πάλι κάποια είδη φωτογραφίας περισσότερο από κάποια άλλα - όπως ο γάμος, η μόδα και η διαφήμιση, αλλά και το ντοκουμέντο που συνορεύει με το ντοκιμαντέρ.

Έπειτα ήταν και ο κινηματογράφος: Τα μυστήρια της Νέας Υόρκης με την Pearl White, οι μεγάλες ταινίες του Griffith, το Σπασμένο κρίνο, οι πρώτες ταινίες του Stroheim, Τα αρπαχτικά, ο Αϊζενστάιν, και συγκεκριμένα το Θωρηκτό Ποτέμκιν, και τέλος η Ιωάννα της Λωρραίνης του Dreyer αυτά μου έμαθαν να βλέπω. Henri Cartier - Bresson

Η εισαγωγή του φωτογράφου στον κόσμο του κινηματογράφου θα τον βοηθήσει ανάμεσα στα άλλα να φτιάξει και μια καλύτερη αισθητική και να βρει έμπνευση σε διάφορα επίπεδα (θεματολογία, σκηνοθεσία, φωτισμό, χρώμα κλπ).  

Μια SLR ή Mirrorless (και πολλά πια κινητά τηλέφωνα) μπορεί να τραβήξει πολύ καλό βίντεο και το μόνο που εμποδίζει έναν φωτογράφο να το αξιοποιήσει είναι η έλλειψη γνώσεων και εμπειρίας. 

Το τρίμηνο εντατικό σεμινάριο κινηματογράφου που οργανώνω εδώ και χρόνια, νομίζω ότι είναι ιδανικό για τον φωτογράφο που δεν μπορεί να διαθέσει ούτε περισσότερο χρόνο ούτε περισσότερα χρήματα για να μάθει τα απαραίτητα εργαλεία για την εισαγωγή και εξέλιξή του στον κόσμο της κινούμενης εικόνας. Τουλάχιστον οι φωτογράφοι που το έχουν παρακολουθήσει μέχρι τώρα με έχουν διαβεβαιώσει ότι το βρήκαν πολύ χρήσιμο. Σε αυτό γνώρισα και το Δημήτρη Ρουστάνη που ήρθε να το παρακολουθήσει για να πάρει έμπνευση σαν φωτογράφος και τελικά γίναμε συνεργάτες (σύντομα θα ανακοινώσουμε τα νέα μας από κοινού εργαστήρια).

Η έμπνευσή μου έρχεται από τα μεγάλα έργα στη ζωγραφική και στη φωτογραφία, ειδικά από τη φωτογραφία κινηματογράφου. Mary Ellen Mark (βραβευμένη φωτογράφος ντοκουμέντου)