Παρουσίαση βιβλίου
O Vilem Flusser στο
"Προς μια φιλοσοφία της Φωτογραφίας" αναφέρεται σε δυο καμπές της
ανθρώπινης ιστορίας: την εφεύρεση της γραφής και την εφεύρεση των τεχνικών
εικόνων. Όσοι όμως τραβούν φωτογραφίες δεν σημαίνει ότι ξέρουν και να τις
ερμηνεύουν, το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει, οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούν
τα μηνύματα που φέρουν και νομίζουν ότι απλά αναπαράγουν την πραγματικότητα.
Παρουσιάζει τη δύναμη της φωτογραφίας που ξεφεύγει από τη λογική και παίρνει
μια μαγική διάσταση, διαμορφώνοντας ένα κόσμο στην θέση του πραγματικού
(θυμίζει εδώ τον Γκι Ντεμπορ), ενώ οι φωτογράφοι είτε το αντιλαμβάνονται είτε
όχι παράγουν σύμβολα.
Επίσης επισημαίνει πώς οι ίδιες φωτογραφίες αλλάζουν
ρόλο ανάλογα με τα κανάλια διανομής τους (π.χ. επιστημονικά, διαφημιστικά,
πολιτικά, καλλιτεχνικά). Οι ίδιοι οι φωτογράφοι φωτογραφίζουν έχοντας στο μυαλό
τους σε ποιο κανάλι απευθύνεται η δουλειά τους και ποια κριτήρια πρέπει να
ακολουθεί για να γίνει αποδεκτή.
Ο Flusser ορίζει τη φωτογραφία: είναι η εικόνα μιας μαγικής κατάστασης που
έχει παραχθεί και διανεμηθεί με βάση κάποια αναγκαιότητα. Έχει παραχθεί
αυτόματα από προγραμματισμένες συσκευές στην πορεία ενός παιχνιδιού που
βασίζεται στο τυχαίο, και τα σύμβολα της πληροφορούν τους δέκτης της για μια μη
πιθανή συμπεριφορά. Και συμπληρώνει αμέσως ότι αυτός ο ορισμός είναι απλά
μια πρόταση για να ξεκινήσει ένας καλύτερος ορισμός, αφού αποκλείει τον
ανθρώπινο παράγοντα, την ελευθερία του ως ον που δρα. Έτσι αφού αναπτύξει το
συλλογισμό του καταλήγει ότι τελικά η ελευθερία "ισοδυναμεί με το να
παίζει κανείς ενάντια στη συσκευή".
Εδώ να σχολιάσω ότι η καλλιτεχνική φωτογραφία στις
διάφορες εντελώς διαφορετικές όψεις της συνήθως αυτό προσπαθεί να κάνει, να
ξεφύγει από το προφανές του μέσου, από την λογική ότι αυτό που βλέπουμε έτσι
είναι. Επίσης οι φωτοδημοσιογράφοι παλεύουν ενάντια στους περιορισμούς που
βάζουν τα κανάλια διανομής της δουλειάς τους (που έχουν συχνά άλλα συμφέροντα).
Στο τέλος του
βιβλίου του ο Flusser σε ένα πραγματικά πρωτότυπο
λεξικό εννοιών που παραθέτει δίνει ένα ωραίο ορισμό για το φωτογράφο: Φωτογράφος: άνθρωπος που προσπαθεί να
εναποθέσει σε εικόνες πληροφορίες που δεν προβλέπονται από το πρόγραμμα της
κάμερας.
Προς μια φιλοσοφία της φωτογραφίας
Vilém Flusser
μετάφραση: Ingo Dunnebier, Ηρακλής Παπαϊωάννου
University Studio Press, 2015, 86 σελ., ISBN 978-960-12-2213-4
μετάφραση: Ingo Dunnebier, Ηρακλής Παπαϊωάννου
University Studio Press, 2015, 86 σελ., ISBN 978-960-12-2213-4
(Γράφοντας το βιβλίο μου Η Φωτογραφία ως Τέχνη, διαβάζω
συνεχώς σχετικά βιβλία και κάποια από αυτά τα παρουσιάζω εδώ με λίγα λόγια για
τις φίλες και φίλους που ενδιαφέρονται σοβαρά για τη φωτογραφία και φυσικά όλη
αυτή η δουλειά καθορίζει και τα μαθήματα φωτογραφίας που κάνω σε προχωρημένους
φωτογράφους και καλλιτέχνες)